Саха былыр-былыргыттан уол оҕону, эр киһини үрдүктүк тутара. Уол оҕо барахсан санаатын эрэ уурдар, тугу барытын кыайар, ситиһэр. Техническэй наука доктора А.Е. Слепцов аатынан Абый орто оскуолатын үөрэнээччилэригэр «Бу сылга умнуллубат түгэннэрим» диэн тиэмэҕэ саха тылын, литературатын уруоктарыгар өйтөн суруйуу ыытыллынна. Дьэ, тугу суруйар эбиттэрий? Эркин курдук эрэнэр дуолан уоланнарбыт суруйууларын ааҕа сэргиэҕиҥ.
ОҔОЛООР, КЫАХХЫТЫГАР ЭРЭНИҤ…
Большаков Денис, 11 кылаас үөрэнээччитэ: «Ааһан эрэр сыл миэхэ элбэх умнуллубат түгэннэри бэлэхтээтэ. Саамай умнуллубат түгэним Дьокуускай куоракка ГТО күрэхтэһиитигэр баран кэлбитим буолар. Бастаан Белай Гораҕа бэйэбитин холоно оскуолаттан уонча буолан киирбиппит. Челночнай сүүрүү, пресс хачайдааһына, анньыныы(отжимание), тардыныы көрүҥнэргэ күрэхтэстибит. Маны барытын толордохпутуна республикатааҕы «Муус устар» ыччат бэстибээлигэр ыҥырыы тутабыт. Онон бары да долгуйабыт, түмүгү эрэнэ күүтэбит. Күрэхтэһиини кыргыттар саҕалаатылар. Мин долгуйабын. Кыайыам диэн улаханнык эрэммэппин. Күрэхтэһии түмүгэр судьуйа 2 уол, 2 кыыс үрдүк көрдөрүүлээхтэрин эттэ. Мин ааппын ааттаабыттарыгар соһуйдум, үөрдүм, астынным. Олунньу ыйга күүтүүлээх «Муус устар» бэстибээлгэ бардыбыт. 250 миэтирэҕэ сүүрүүгэ кытынным уонна соһуйуом иһин республика үрдүнэн сүүрбэччэ сүүрүк уолтан иккиһинэн кэллим. Астык! Оҕолоор, кыаххытыгар эрэниҥ, элбэхтэ дьарыктаныҥ, оччоҕо ситиһии сиэттиһэн кэлэн иһиэҕэ!».
«МИН МАҤНАЙГЫ ИДЭМ»
Никонов Игнат, 10 кылаас үөрэнээччитэ: «Түмүктэнэн эрэр 2024 сыл миэхэ үгүс умнуллубат түгэни бэлэх уунна. Бастакытынан, саамай долгуйар, улахан ситиһиим 9 кылааспын этэҥҥэ түмүктээн наар «4, 5» сыаналаах ситии – хотуу аттестатын ыллым. Иккиһинэн, сайыҥҥы сынньалаҥмар дойдубут тэбэр сүрэҕэр Москва уонна Санкт-Петербург куораттарга саҥаны көрөн, элбэҕи билэн, дуоһуйа сынньанан кэллим, куораттар араас бэлиэ сирдэригэр сылдьан экскурсиялаатым, күүлэйдээтим.
Уол оҕо буолламмын техникаҕа кыра эрэхпиттэн сыстаҕаспын. Бу үөрэх сылыгар биир баҕа санаам туолла. Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэххэ уонна наукаҕа министерствотыттан эрдэ идэлэнии кииниттэн (центр опережающей подготовки) «Мин маҥнайгы идэм» (Моя первая профессия) программа чэрчитинэн сертификат тутан, Ураһалаах орто оскуолатыгар «водитель мототранспротных средств» идэҕэ кэтэхтэн үөрэнэ сылдьабын.
Түгэнинэн туһанан оскуолам учууталларыгар, төрөппүттэрбэр, эбээбэр махтанабын. Кэлэн иһэр саҥа сылынан эҕэрдэлиибин, бары үтүөнү баҕарабын».
«СЫЛ БАСТЫҤ ВОЛОНТЕРА»
Никулин Дьулус, 9 кылаас үөрэнээччитэ: «Мин агро хайысхалаах орто оскуолаҕа үөрэнэбин. Кыра эрдэхпиттэн дьоммун кытта сыл ахсын оттуубун. От үлэтин бары көрүҥүн барытын сатыыбын, техникаҕа да сыстаҕаспын. Ийэбэр сылгыга көмөлөһөбүн. Быйылгыттан баҕа өттүбүнэн үөрэҕим кэнниттэн СХПК «Тирэх» салайааччытыгар Анатолий Стручковка хотоҥҥо көмөлөһөбүн. Күн ахсын ынах сүөһүнү көрөбүн, ис-тас, хара үлэни оҥоробун. Мин санаабар, уол оҕо хара үлэттэн куттаммакка, сыттан-сымартан сиргэммэккэ үлэлээтэҕинэ, этэ-сиинэ сайдар, күүстээх-уохтаах буолар. Иллэҥ кэммэр тустуу дьарыгар сылдьабын. Тустууга, хапсаҕайга улууска хас да төгүллээх чемпиоммун, призербун. Бу кыайыым барыта-хара үлэни кыайыыттан тахсар! Быйыл оскуолаҕа уонна улууска «Сыл бастыҥ волонтера» аатын ылбыппынан киэн туттабын».
МИН УМНУЛЛУБАТ ТҮГЭНИМ…
Черемкин Айсен, 8 кылаас үөрэнээччитэ: «Бу сайын Дьокуускай куоракка сынньана сырыттахпына, тустуу хомууругар дьарыкка ыҥырбыттара. Ыйы быһа дьарыктанан, эрчиллэн баран, Илларион Федосеев бирииһигэр көҥүл тустууга өрөспүүбүлүкэтээҕи «Боотурдар оонньуулара» фестивальга кытынныбыт. 24 улуустан 880 кыттааччы түөрт күнү быһа ким ордук бэлэмнээҕин быһаарыстыбыт. Эрчиллиигэ сылдьан, тустууга аан дойду призера буолбут, Сунтаартан сылдьар Лев Павловы кытта көрсүһүү, кэпсэтии буолбута. «Күүстээх дьарык уонна бэйэҕэ эрэл кыайыыга сирдииллэр» диэн эппитин өйдөөн хаалбытым. Бу — мин умнуллубат түгэним буолар».
«СПАРТАК-ЮНИОР» ФУТБОЛЬНАЙ КУЛУУПКА ДЬАРЫКТАННЫМ
Никулин Кирилл, 6 кылаас үөрэнээччитэ: «Сайын эдьиийбэр Дьокуускай куоракка сынньана барбытым. Саамай сөбүлүүр спортивнай көрүҥүм-футбол. Ол иһин эдьиийим Карина сыл ахсын футбол секциятыгар сырытыннарар. Бу сайыны быһа «Спартак-Юниор» футбольнай кулуупка дьарыктанным. Элбэххэ үөрэнним. Кубок иһин күрэххэ сүрүн састаапка саба түһээччинэн (нападающайынан) оонньоотум. Биир гол киллэрэн, хамаандабын үөртүм. Аан дойду футболистарын билэбин, оонньууларын кэтиибин. Саамай кумир оҥостор футболиһым — Криштиану Роналду. Оскуолабар эмиэ футбол секциятыгар сөбүлээн дьарыктанабын. Тренербит –Владимир Дохунаев».
ҮЛЭ КИҺИНИ КИЭРГЭТЭР…
Стручков Богдан, «Сахат» оскуола 5 кылааһын үөрэнээччитэ: «Мин быйыл 5 кылааска Дьокуускай куоракка «Сахат» диэн ырыаһыт Анатолий Бурнашев чааһынай оскуолатыгар үөрэнэ киирбитим. Бу оскуола уратыта — уолаттар туспа, кыргыттар туспа үөрэнэбит. Дьиэҕэ үлэ биэрбэттэр. Барытын оскуолаҕа оҥорон кэлэбит. Нэдиэлэ ахсын бассейҥа, киинэҕэ сылдьабыт. Сарсыарда 9 чаастан киэһэ 6 чааска диэри үөрэнэбит. Наһаа эрдэ турбатыҥ үчүгэй эбит. Күнү быһа сылайбакка сылдьаҕын. Күҥҥэ үстэ саха төрүт аһын аһыыбыт, буортулаах ас, доруоһалаах килиэп көҥүллэммэт. Оскуола элбэх үтүө үгэстэрдээх эбит. Ол курдук, балаҕан ыйын 6 күнүгэр Анатолий Аркадьевич төрөөбүт күнүгэр сыл ахсын «Орто дойду» зоопаркаҕа, итии кэмҥэ уолаттар учууталларын кытта мырааҥҥа 10 км сатыы хаамыыга туруналлар, күһүн ахсын хортуоска хостооһунугар сылдьаллар эбит. Үөрэхпит кэнниттэн оскуола сылгыларыгар от таһабыт, аһатабыт, ыраастыыбыт. Элбэхтэ салгыҥҥа сылдьабыт. «Үлэ киһини киэргэтэр! Үлэ киһиэхэ күүс биэрэр» диэн этиинэн салайтаран үөрэнэбит, сайдабыт. Кыһыҥҥы сынньалаҥмыт ахсынньы ортотуттан олунньу ыйга диэри салҕанар. Ол иһин билигин дьоммор, дьиэбэр Абыйга кэлбитим».
ТИМИР СУОЛУНАН БАСТАКЫ АЙАНЫМ
Стручков Вова, 5 кылаас үөрэнээччитэ: «Улууска бастыҥ спортсмен аатын ылан Краснодарскай кыраайга лааҕырга босхо путевканан наҕараадаламмытым. Кыра эрдэхпиттэн дуобаттыырбын, тустарбын сөбүлүүбүн. Улууска ыытыллыбыт Василий Стручков-Абый Бааска бирииһигэр тустууга бастакы миэстэ, хапсаҕайга мунутуур кыайыылаах буолбутум. Кэбэргэнэҕэ, Абыйга ыытыллыбыт тустуу күрэхтэригэр эмиэ бастаабытым. Лааҕырга элбэх доҕоттордонон, сынньанан, астынан кэллим. Тимир суолунан бастакыбын айаннааммын сөхтүм-махтайдым».
Анна ЧИРКОВА.