Сайыҥҥы сылаас күннэри баттаһа дьахтар-аймах оҕуруотунан дьарыктанар. Ким эрэ саҥа саҕалыыр, ким эрэ сылын ахсын дьарыктанар. “Ким сүрэхтээх ол аһыыр”. Кырдьык да оннук. Оҕуруот үлэтэ элбэх үлэни эрэйэр дьарык. Үлэһит дьахталлар от, отон иннинэ үүнээйилэрин бэрийэн күннэтэ түбүгүрэллэр.
Татьяна Слепцова: “Эрдэ сиир аспын черри помидору, оҕурсуну түннүккэ олордубутум. Клубникаларым ситэн оҕолор биирдиилээн сиэн эрэллэр. Огурдыня диэни быйыл боруобалаан олортум. Кабачкиларым кыралар, былырыыҥҥыттан арбуз олордобун. Хас биирдии хаһаайка курдук хортуосканы, хаппыыстаны, оҕурсуну, помидору сыл аайы үүннэрэбин”.
Анна Павлова: “Оҕурсу, хортуоска олордобун. Быйыл улахан кыыс Инесса учууталын кытта арбуз уонна перец олордон оскуолаттан аҕалбыта. Онтубутун көрүнэбит. Арбузтарбыт астара теннис мээчигин саҕа буоллулар. Перецтэр сибэккилэннилэр. Оҕолорум, быйыл, үлэ “Уолан” лааҕырыгар сылдьаллар. Онно эмиэ оҕуруот көрөргө үөрэнэллэр, көмөлөһөллөр. Саҥа дьиэ туттар буоламмыт бириэмэлэрэ онно барар. Үлэлэрэ элбэх”.
Агафья Слепцова, уопуттаах оҕуруоччут. Кини күн тыкта да сааскыттан оҕуруотун үлэтин саҕалаан иһитин-хомуоһун, сиэмэлэрин бэрийбитинэн барар. Буорун күһүҥҥүттэн бэлэмниир. Рассадатын саҥа буорга олордор. Астынан туран дьарыктанара тута харахха быраҕыллар. Барыта уурбут-туппут курдук, барыта бэрээдэк. Хас биирдии инвентарь, тирээпкэ кытта тус-туспа миэстэлээх. 40-чалыы ук оҕурсута, помидора тус -туспа теплицалаах. 3-с теплицатыгар кабачок, тыква, клубника “Кокетка”, “Деликатес московский”, “Настенька”, земляника “Руяна”, “Али-баба”, помидор “Черри” тураллар.
Помидордара сибэккилэнэн эрэллэр. “Крайний Север” диэн суорду сөбүлээн олордор. Хас сыл аайы атын суорду эмиэ боруобалыыр. Быйыл “Клуша” диэни эбии олордубут. “Стелла”, “Бабушкин секрет”, “Апрельский” диэн оҕурсулары үүннэрэр. Төһө да итии-тымныы харсыһан үүнээйилэрбит саһардылар диэтэрбит, киниэннэрэ күп-күөҕүнэн чэлгиһэн тураллар. Кистэлэҥэ туохха сытарый диэн ыйыппыппар, маннык эппиэттиир: “Туох кистэлэҥнээх буолуохпунуй. Арай теплицам аанын сыыйа арыйабын. Сарсыарда кыратык сэгэтэбин эрэ. Онтон чааһынан быысаһан, үлэбэр барыахпар дылы, сыыйа кэҥэтэ тэлэччи арыйбын. Киэһэ алыс хойутаппакка сабабын. Тымныы күҥҥэ уу куппаппын, тымныы ууну эмиэ куппаппын. Сарсыарда өттүгэр сылаас ууну кутабын. Ыам ыйын саҥатыгар олордубутум, ол иһин билигин сиэн эрэбит.
Кыһыннары сымыыт хаҕын хомуйабын. Ону үлтүрүтэн үүнээйилэрбин олордорбор күлү кытта эбэбин. Билигин силиһэ көһүннэ да перегнойунан бүрүйэн иһэбин. Биирдии эрэ ук ыытабын, ол иһин алларааҥҥы оҕурсуларын быстым да, түһэрэн көмөн иһэбин. Оччоҕо төһө баҕарар уһата үүннэриэххэ сөп. Оннук гынан хойуккуга дылы астанар.
Саҥа биирдэ аһаттым. 4-5 ньээм оту силистиин-баҕастыын үргээн ылан нэдиэлэ курдук туруоран сытытабын. Уонна 1 биэдэрэҕэ 1 киилэни эбэн, үүнээйилэрбэр уу кутан баран, биирдии стаканы уктарым анныларыгар кутабын. Туспа биэдэрэҕэ хотоммуттан сүөһү убаҕаһын киллэрэн туруорабын. Сөп буола-буола булкуйан сытын таһаарабын.
Хаппыыста, укроп, свекла үүннэрэбин. Моркуобум, быйыл мөлтөх курдук. лууктарым син үүнэн эрэллэр, Алларааҥы хортуоскабын быйыл хойутатан кэбистим, оттон үөһээ дьааһыкка турааччыларым сибэккилэнэн эрэллэр. Үөһэ олордор үчүгэй эбит. Сыыйа туспа дьааһыктарга көһөрбүт киһи”.
Агафья олбуорун иһэ толору сибэкки арааһынан киэркэйэр. Дьүөгэтэ Мотрена Стручкова сардаана сибэкки 2 луковицатын биэрбитэ элбээн, билигин 20-тэн тахса ук буолбут. Аҥаара сибэккилиир. Астралара төбөлөнөн сибэккилиирэ чугаһаабыт. Львиный зев, петуния 20-чэ арааһа, годеция, флокс, георгин, бархатцы, шток-роза, левкой, подсолнух, сальвия, гладиолус, бальзамин-кыһыл атах, герань олордор.
Кыһыл атах араас өҥүн ийэлэрэ Акулина Васильевна Ильяхова олордор буолара. Кинилэр эрэ түннүктэрэ хас сыл ахсын оннук сибэккинэн симэнэрин өйдүүбүн. Билигин кыргыттара ийэлэрин кэриэстээн ол үтүө үгэһи салҕыыллар. Бу сибэкки түргэн кэмҥэ сибэккилээн баран кэхтэр идэлээх. Оттон Агафья бальзаминын уктарыттан быһан силис тартаран иккистээн олордор. Онон сайыны быһа кыһыл атаҕа араас өҥүнэн силигилии үүнэр.
Маны таһынан Агафья сыл аайы “Санберри” черника олордор. Теплицаҕа биир грядкаҕа анал миэстэлээх буолаллара. Быйыл таһырдьа олордубут. Күһүн онтун барыанньалыыр. Олбуорун иһигэр охта, моонньоҕон, хаптаҕас үүнэр.
Бөһүөлэк хас биирдии ыалын олбуоругар турбанан сып-сылаас дэлэй уу кэлэ турар. Онон оҕуруот аһын ким баҕарар дэлэччи үүннэрэр кыахтаах. Онуоха итии сайыммыт күүс буолар. Сүрэх уонна баҕа эрэ наада.
Анастасия СОРОКОУМОВА.