Кыра саастарыттан дойдуларын таптыырга иитэллэр

Абый нэһилиэгэр «Харыйачаан» уһуйаан иитиллээччилэррэ Сомоҕолоһуу күнүгэр төрөппүттэрин кытта араас омуктар культураларын, бүлүүдэлэрин билиһиннэрдилэр. Оҕолор ханнык дойдуга олороллорун,  доҕордуу омуктары, бэл дойду салайааччыларын ааттарын билэллэрэ сөхтөрдө. Тэрээһини доҕордоһуу үҥкүүтүнэн, араас омук минньигэс астаах фуршетынан түмүктээтилэр. Салгыы «Харыйачаан» дьааһыла-сад төрөппүттэрин санааларын ааҕыахха:

Е. Никулина: «Детсадпытыгар олус үчүгэй тэрээһин буолан ааста. Оҕолорбутун кытта араас омук таҥастарын кэтэн, астарын астаан билиһиннэрдибит. Иитээччилэрбит эмиэ бары араас омук буолан үнкүүлээн, ас астаан аҕаллылар. Бары үөрэн-көтөн, оонньоон, элбэҕи билэн-көрөн, сынньанан тарҕастыбыт».

И. Никифорова: «Уһуйааммыт иитээччилэрэ Сомоҕолоһуу күнүгэр аналлаах  аралдьытыы киэһэтин көхтөөхтүк тэрийэн ыыттылар. Төрөппүттэр оҕолорун кытта Россияҕа олорор норуоттар национальнай көстүүмнэрин кэтэн уонна төрүт бүлүүдэлэрин астаан аҕаллылар.  Биһиги дьиэ кэргэммит казах омук таҥаһын кэтэн уонна сөбүлээн сиир «Баурсак» диэн бурдук астарын билиһиннэрдибит, күндүлээтибит. Тэрийээччи Е. Черемкина оҕолортон бүгүн хайа омук танаһын таҥныбыттарын ыйытан баран, норуоттар сомоҕолоһуулара диэн киэҥ ис хоһоонноох презентация оҥордо. Оҕолор олус сэргээн көрдүлэр уонна иһиттилэр. Улахан бөлөхтөр төрөппүттэригэр «Аан дойду оҕолоро» диэн ырыаны бэлэхтээтилэр. Ол кэнниттэн, төрөппүттэр бары астаабыт национальнай бүлүүдэбитин кэпсээтибит уонна ыалдьыттарга амсаттыбыт. Биэчэр түмүгүнэн оҕолор элбэҕи биллилэр, интэриэһиргээтилэр. Иитээччилэрбитигэр махтал».

Е. Неустроева: «Бүгүн бэрт сэргэх тэрээһини уһуйаан иитээччилэрэ, төрөппүттэрэ бэлэхтээтилэр. Оҕолорбутугар Россияҕа элбэх норуоттар холбоһон, иллээхтик олорорбутун билиһиннэрдибит. Манна саха, грузин, тувинец, узбек, кытай, грузин, молдаван о.д.а. омуктар бүлүүдэлэрин кэпсээтибит, амсайдыбыт, билсистибит. Оҕолорбутун бииргэ буоларга үөрэтэр, дойдуларын таптыырга иитэр тэрээһин буолла диэн наһаа астынным. Өссө да маннык сэргэх тэрээһиннэр буола туралларыгар баҕарабын».

Д. Стручкова: «Олус үчүгэй бырааһынньык буолла.  Манна кэлбит дьон, ыалдьыт бары национальнай таҥастаах кэлбиттэрэ бырааһынньыгы киэргэттэ. Араас омук аһын амсайан, дуоһуйа сынньанан, астынан тарҕастыбыт. Өссө да интэриэһинэй тэрээһиннэри күүтэбит».

Сомоҕолоһуу күнэ Россияҕа биир саамай эдэр судаарыстыбаннай бырааһыннькпыт буолар.  Ол эрээри, историята киэҥ. Биһиги бу бэлиэтээбит күммүт кэнниттэн хас да үйэ ааста. Аан маҥнай 1649 с. ыраахтааҕы Алексей Михайлович алтынньы 22 күнүн бырааһынньык күнүнэн оҥорорго уураахтаабыт уонна Казанскай таҥара ийэтин иконатын күнүнэн биллэрбит. Онтон аата хаста да уларыйан, билигин Сомоҕолоһуу күнүн бэлиэтиибит. Бу уһуйаан тэрээһинигэр сылдьаммын  бырааһынньык историятын  эбии биллим, үөрэттим.

 

Виолетта Новикова, 9-с кылаас үөрэнээччитэ, «Абый кэскилэ» пресс-киин корреспондена.