Абый нэһилиэгин Мария Афанасьевна Слепцова аатынан сынньалаҥ култуура киинигэр Карл Трофимович Новиков-Быйаман дириҥ ис хоһоонноох олоҕун уонна үгүс өрүттээх айар үлэтин сырдатар ахтылҕан киэһэтэ 90 сааһыгар ананан буолан ааста.
Карл Новиков Абый нэһилиэгэр өр сылларга култуура сайдыытыгар кылаатын киллэрсибит үтүө үлэһит, суруйааччы, Саха сирин суруйааччыларын, Россия журналистарын Сойуустарын чилиэнэ, ССРС кинематографиятын туйгуна, Россия бочуоттаах кинематографиhа, Саха сирин мелодистарын Сойууһун чилиэнэ, Мэҥэ Хаҥалас 2-с Наахара нэһилиэгиттэн төрүттээх, Абый улууһун, Абый нэһилиэгин Бочуоттаах олохтооҕо, Наахара нэһилиэгин, Абый улууһун өрөгөйдөрүн автора.
Ахтылҕан киэһэтин иилээн-саҕалаан тэрийэн ыыттылар олохтоох библиотека салайааччыта Александра Николаевна Слепцова уонна култуура сынньалаҥ киинин директора Светлана Васильевна Слепцова. Бу киэһэҕэ Карл Трофимович Новиков-Быйаман олорон ааспыт олоҕо, айар үлэтэ сырдатыллан кэпсэннэ, ахтылынна. Үлэлээбит кулуубун сыанатыгар айбыт хоһооннорун «Иэйии» бөлөх аахта. Автор үгүс хоһоонноро ырыа буолбуттарын бэлиэтээн, «Үөрүүтүттэн ыллыаҕа» диэн Павел Брусенин матыыбыгар Раиса Стручкова толордо, үгүс дьону долгутан уостан түспэккэ ылламмыт «Маҥан хаар» ырыаны бэлэх уунна Владимир Слепцов, Надежда Черемкина Кыайыы 70 сылыгар анаммыт куонкуруска «Андаҕар» хоһоонугар мелодия айбыта оҕолор ансаамбылларын толоруутугар ылланна.
Карл Трофимович норуот айымньытын хомуйбутун, кылгас кэпсээннэри, ахтыылары суруйбутун, пьесалары, киносценарийдары айбытын бэлиэтээн аҕынныбыт, ол курдук урукку кэмнэргэ Карл Трофимович сөбүлээн оонньообут сценкатын, фокус көрдөрөрүн да умнубатыбыт уонна хотугу оройуоннар күрэхтэһиилэригэр кыайыылаах маҥнайгы миэстэни ылбыт «Олуллуу» киинэтин көрдөрдүбүт.
Карл Трофимович бүтэһик үлэтинэн Абый улууһун Өрөгөй ырыатын суруйбутун билиһиннэрэн сүһүөхпүтүгэр туран караокэ көмөтүнэн бары тэҥҥэ ылластыбыт. Ахтылҕан киэһэтин эбии киэргэттэ «Үйэттэн үйэҕэ хаалар айымньылар» диэн суруйааччы кинигэлэринэн оҥоһуллубут быыстапка.
Түмүккэ оҕолор, эдэрдэр үгүс саҥаны билэн, саастаахтар урукку кэми санаан, ахтан тарҕастылар. Бу киэһэни тэрийиигэ күүс-көмө буолбут кыттааччыларбытыгар уонна НВК архыыбыттан видео устуу матарыйалларынан көмөлөспүт Екатерина Соломоваҕа махталбытын тиэрдэбит.
Александра Слепцова, Абый с.