Бүгүн оҕонньор атаҕа сири билбэт гына үөрдэ. Бэл дьиэрэҥкэйдээн ылла. Көр, оҕо саас өйдөбүлэ оннук күүстээх буоллаҕа. Кыра илимигэр эриэҥкэй туппут. Аҕыйах да буоллар амтаннаах ас.
Билигин маннык кыра балыгы, мундуну ким да аанньа ахтыбат, аска да холообот кэмнэрэ кэллэ. Оттон былыр сэрии саҕана кинилэр бу эриэҥкэйинэн тыыннаах хаалбыттара эбээт.
Ол туһунан бэтэрээннэр ахтыыларыгар ааҕабыт: “Оскуолаҕа үөрэнэр кэммитигэр дьоммут учаастактан эриэҥкэй (кыра балык) кэлимсэтэ киллэрэллэрэ. Ону быһыта кырбаан, үөлэн, уос-тиис үллэстэн, билиҥҥи оҕолор кэмпиэт сииллэрин курдук, күндүркэтэн сиирбит. Билигин оннук балык суох. Оҕолор бары оһох состуогар батымына, сорох оҕо үчэһэтэ силлэн түһэн айдаан буолааччы, онон уочаратынан үөлээччибит. Кыралары чугаһатааччылара да суох. Онон дьоммутун ахтыбыт сүрэхпитин сойутарбыт”.
Ильяхова Ульяна Михайловна туһунан тыыл бэтэрээнэ Никулина Мария Николаевна маннык ахтар: “Учаастакка тохтообокко кэргэнин кытта наар булка сылдьара. Кэллэхтэринэ дьонноругар кэһии бөҕө аҕалаллара. Эриэҥкэй, хаппыт балык, саламаат уо.д.а. Эриэҥкэй диэн таас уутугар үөскүүр кыра балык оҕото. Ону кэлимсэлээн тоҥорбут буолааччылар. Ону Ылдьаана кырбаан, ууга булкуйан мииннээн буһарар этэ. Ол олус минньигэс буолааччы. Ылдьаана аһын билигин да ахтабын”.
“Эриэҥкэй — пятнистый «күөнэх» из низовий р. Индигирка. этот вид относится к гольяну Чекановского” – диэн Алексей Кулаковскай Абыйга кэлэ сылдьан үөрэппит суруйуутугар булан ааҕабыт. Тас көстүүтэ эриэнин иһин “Эриэҥкэй” диэн ааттаммыт. Манна мунду уонна кыра чорохой эмиэ киирсиэхтэрин сөп.
Эриэҥкэй калий, йод, кальций, фосфор, цинк уонна фтор элеменнарынан баай. 100 граммыгар киһи организма сууккаҕа наадыйар 50% фосфор уонна 30% селен булунуон сөп. Бу барыта киһи уҥуоҕа кытаатарыгар көмөлөөх.
Ону кытта эриэҥкэйбит В, А, С битэмииннэртэн турар. Манна В битэмиин бары группата баар. Бу битэмииннэр ньиэрбинэй систиэмэ бөҕөргүүрүгэр туһалаахтар.
Эриэҥкэй сыата 2-3 % эрэ буолан диетическай аһылыкка киирэр. Кини күүстээх антисептик. Ол киһи уопсай туругун, иммунитетын көмүскүүр, бөҕөргөтөр.
Билиҥҥи кэмҥэ эриэҥкэйи сыаҕа ыһаарылаан, паштет да оҥорон сиэххэ сөп.
Оттон биһиги өбүгэлэрбит, сахалыы толкуйдаах, мындыр дьон буолан, сэрии суостаах кэмигэр, аас-туор, аччык олоххо оҕолорун эриэҥкэйинэн өйүөлээн доруобуйаларын өйөөтөхтөрө.
Анастасия Сорокоумова, Сыаҥааннаах