Абый улууһугар бастакы психолого-педагогическай кылаастар

Техническэй наука доктора А.Е. Слепцов аатынан Абый орто оскуолата 90-с сылларга педагогическай кылаастары тэрийиигэ ситимнээх үлэни ыыппыта. Бу кэмҥэ директорынан А.Томская, үөрэх завуһунан М. Стручкова үлэлээбиттэрэ.  Анна Афансьевна педкылаастары  бэйэтин туруорсуутунан, баҕа санаатынан көҕүлээн арыттарбыта. Учууталлар идэлэрин үрдэтэр институт методистарын  кытта көрсөн, тэҥҥэ үлэлэһэн,  учебнай былаан ылыллыбыта. Үөрэх министерствота Абый орто оскуолатыгар педкылаастары арыйар туһунан бирикээһи таһаарарын ситиспитэ. Бу барыта, биллэн турар,  улахан үлэттэн, кэпсэтииттэн тахсыбыта. Педкылаас үөрэнээччилэрэ алын кылаастарга, детсадтарга сылдьан тэрээһиннэри көрөллөрө, ыытарга көмөлөһөллөрө. Бу сылларга оҕо идэтин сөпкө таларыгар олус күүстээх үлэ барбыта. Абый оскуолатын педкылаастарын үлэтэ, уопута республикаҕа тиийэ тарҕаммыта, аатырбыта.  Маны таһынан, эмиэ бу сылларга «Учебный год Рожина», «Кыыс куо», «Үрүҥ уолан» предметтэри киллэрии, начальнай кылаастары предметнэй үөрэтиигэ көһөрүү — барыта Абый орто оскуолата киллэрбит сонун арыйыыта, ситиһиитэ этэ.

Бу сылларга педкылааска үөрэммит үөрэнээччилэр ахталларынан, риторика, этика, игротехнология, психология, педагогика диэн предметтэргэ үөрэнэллэрэ. Учууталларынан Анна Афанасьевна, Маргарита Ивановна, Любовь Ивановна, Галина Константиновна этилэр. Үөрэнээччилэр алын кылаастарга араас тэрээһини ыыталлара. Бастакы педагогическай  кылааһы 7 выпускник бүтэрбититтэн, 4 үөрэнээччи учуутал, иитээччи идэтин талан, салгыы үөрэммиттэрэ, маннык кылаастар үлэлэрэ туһалааҕын, наадалааҕын бигэрэгэппитэ. Ол курдук, Ираида Стручкова Иркутскайдааҕы пединститукка, Ефимова Нина ХИФУ-га биолого-географическай факультекка, Аммосова Аня ХИФУ-га саха тылын салаатыгар, Слепцова Айта Педагогическай институкка үөрэммиттэрэ. Билигин да бары үөрэх эйгэтигэр төрөөбүт дойдуларыгар, республика араас муннугар учуутал, ииттээччи идэтинэн таһаарыылаахтык үлэлии сылдьаллар.

2023-2024 үөрэх дьылыгар 8-11 кылаас үөрэнээччилэригэр психолого-педагогическай идэлэргэ бэлэмнир кылаас аһыллынна.  Быйыл 10 үөрэнээччи педкылааска киирдэ, салгыы учуутал, иитээччи буолар баҕа санаалаахтар. Тэрээһин үөрүүлээх чааһыгар оскуола завуһа Л. Черемкина истин эҕэрдэтин тиэртэ. Үөрэнээччилэргэ үлэлэрин саҥа саҕалаан эрэр эдэр педагогтар, уопуттаах үлэлии сылдьар уонна ветеран учууталлар баҕа санааларын эттилэр. Оҕолорго психолого-педагогическай кылаас үөрэнээччилэрэ буолалларын туһунан Туоһу суруктары туттардылар.

 «Оскуолабытыгар пед.кылаас арылларыгар хас да сылы быһа үлэлэстибит.  Быйыл правительство отчуотугар үөрэх министрин бастакы солбуйааччыта А.П. Аргунова учууталлары кыттта көрсүүтүгэр, пед кылаастары арыйар ыра санаабытын эппиппит. Тута сөбүлээбитэ, көмөлөһөрүн биллэрбитэ. Салгыы сылы быһа араас семинардарга, вебинардарга кыттан атын оскуолалар хайдах үлэлииллэрин билсибиппит,  үөрэх былаанын оҥорон ыыппыппыт. 7-9 кылаас үөрэнээччилэрэ предпрофильнай, оттон 10-11 кылаастары профильнай үөрэхтээһиҥҥэ хабар гына былааннаабыппыт. Маннык кылаастар тэриллэлэригэр, хайаан да үрдүкү эбэтэр орто үөрэх кыһатын кытта сөбүлэҥ (договор) баара ирдэнэр. Биһиги оскуолабыт С.Ф. Гоголев аатынан Дьокуускайдааҕы педколледжы кытта дуогабардаһан, илии баттаһан үлэбитин саҕалаатыбыт. Пед кылаас үөрэнээччилэрэ практическай дьарыктарын детсадка, алын кылаастарга, сайыҥҥы сынньалаҥ лааҕырдарга ааһыахтара», — диэн оскуола үөрэххэ завуһа Л. Черемкина кэпсиир.

Талар идэҕитигэр маннык анал кылаастар элбэх туһаны, кэрэ өйдөбүлү  уонна, саамай сүрүнэ, идэни сөпкө таларгытыгар көмө буолуоҕа диэн эрэнэбит.  

 

Анна Чиркова, Абый.